Η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίων θα ενεργοποιηθεί από τις αρχές του 2021 ύστερα από την απόφαση που υπέγραψε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Δημήτρης Οικονόμου, με την οποία η ανάπτυξη του πληροφοριακού συστήματος «Ταυτότητα Κτιρίου» θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), που ορίζεται και πάροχος των ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς το υπουργείο, τους μηχανικούς και τους πολίτες.
Η ΗΤΚ θα είναι το τελευταίο βήμα της οριστικής τακτοποίησης των αυθαιρέτων κτισμάτων, τα οποία έχουν ενταχθεί στους σχετικούς νόμους και μόνο με την απόκτησή της η τακτοποίηση θα θεωρείται ολοκληρωμένη.
Επίσης θα είναι απαραίτητη για τις μεταβιβάσεις των ακινήτων, πράγμα που σημαίνει ότι για κάθε δικαιοπραξία, η οποία θα αλλάζει το καθεστώς ιδιοκτησίας ενός ακινήτου θα πρέπει να έχει προηγηθεί καθώς η προσάρτηση της σχετικής δήλωσης στο συμβόλαιο μεταβίβασης κυριότητας είναι απαραίτητη.
Αν και για τα υφιστάμενα κτίρια δεν υπάρχει προθεσμία απόκτησης ηλεκτρονικής ταυτότητας, οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να βαλουν το χέρι στην τσέπη για κάθε μεταβίβαση, αφού υπολογίζεται ότι το κόστος της θα ανέλθει σε τουλάχιστον 300 ευρώ. Κι αυτό γιατί και για τις διηρημένες ιδιοκτησίες, προβλέπεται η έκδοση δελτίου δομικής τρωτότητας, αλλά και ενεργειακής απόδοσης – εφόσον αυτό δεν υπάρχει προσθέτοντας ουσιαστικά ακόμα ένα κόστος στις περιπτώσεις μεταβιβάσεων.
Η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίων θα αποτυπώσει τα χαρακτηριστικά του κτιριακού αποθέματος της χώρας, την υφιστάμενη κατάσταση, τις άδειες, καθώς και όποια μεταβολή στα παραπάνω κατά τη διάρκεια του χρόνου ζωής κάθε κτιρίου ή διηρημένης ιδιοκτησίας.
Ως χρήστες του πληροφοριακού συστήματος «Ταυτότητα Κτιρίου», ορίζονται:
- Οι εξουσιοδοτημένοι μηχανικοί.
- Οι αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες που χρησιμοποιούν το πληροφοριακό σύστημα στο πλαίσιο των καθηκόντων τους και οι εμπλεκόμενοι με τις σχετικές διαδικασίες υπάλληλοι των φορέων αυτών.
- Η δομή του πληροφοριακού συστήματος θα υποστηρίζει διαβαθμισμένη πρόσβαση με την απόδοση διαφορετικών δικαιωμάτων χρήσης στις αντίστοιχες κατηγορίες χρηστών, βάσει των όσων προβλέπονται στην απόφαση.
- Η καταχώρηση της Ταυτότητας Κτιρίου και της Ταυτότητας Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας στο σύστημα θα γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά και χωρίς χρέωση.
Ωστόσο βάσει της υπουργικής απόφασης ορίζεται τέλος ανταπόδοσης ύψους 20 ευρώ, το οποίο δικαιούται ο πάροχος (ΤΕΕ) αποκλειστικά για την έκδοση πιστοποιητικών.
Τι είναι η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου
Σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, υποχρέωση για εισαγωγή στον θεσμό έχουν τα νέα κτίρια (για όσα δηλαδή εκδίδονται νέες οικοδομικές άδειες) και τα παλαιότερα αλλά κατά τη στιγμή της μεταβίβασής τους.
Επιπλέον βάσει της ισχύουσας ρύθμισης ηλεκτρονική ταυτότητα προβλέπεται να αποκτήσουν και οι διηρημένες ιδιοκτησίες.
Την ευθύνη της Ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου ή της ιδιοκτησίας θα αναλαμβάνει ο εκάστοτε επιβλέπων μηχανικός, ενώ προβλέπονται ετήσιοι έλεγχοι σε ποσοστό 3% των κτιρίων που λαμβάνουν ταυτότητα.
Ειδικά για τη διηρημένη ιδιοκτησία η Ηλεκτρονική Ταυτότητα περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία:
- το στέλεχος της οικοδομικής άδειας του κτιρίου εντός του οποίου βρίσκεται η διηρημένη ιδιοκτησία, με τις αναθεωρήσεις της,
- τα σχέδια που συνοδεύουν την οικοδομική άδεια,
- το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης της διηρημένης ιδιοκτησίας,
- το πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής, εφόσον έχει εκδοθεί,
- δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων,
- τα σχέδια κατόψεων, τα οποία αποτυπώνουν τη διηρημένη ιδιοκτησία στην πραγματική της κατάσταση πλην των κοινοχρήστων χώρων,
- το δελτίο δομικής τρωτότητας,
- τον πίνακα χιλιοστών και τη μελέτη κατανομής δαπανών του κτιρίου, εφ’ όσον απαιτούνται,
το Πιστοποιητικό Πληρότητας της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας της Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας.
Σε περίπτωση που η οικοδομική άδεια και τα στοιχεία που την συνοδεύουν δεν βρεθούν στα αρχεία της οικείας υπηρεσίας, αντί γι’ αυτά υποβάλλεται βεβαίωση απώλειας από την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης.
Εάν προηγηθεί η έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου για κτίριο που περιλαμβάνει αυτοτελείς διηρημένες ιδιοκτησίες, δεν εκδίδεται Ηλεκτρονική Ταυτότητα για τις επιμέρους διηρημένες ιδιοκτησίες και η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου χρησιμοποιείται στη θέση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Αυτοτελούς Διηρημένης ιδιοκτησίας για όλες τις διηρημένες ιδιοκτησίες που περιλαμβάνονται στο αντίστοιχο κτίριο. Εάν έχει ήδη εκδοθεί Ηλεκτρονική Ταυτότητα για μία ή περισσότερες επιμέρους διηρημένες ιδιοκτησίες, αυτή ενσωματώνεται στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου.
Το πιστοποιητικό πληρότητας θα εκδίδεται από τους εξουσιοδοτημένους για την τήρηση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου ή της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας μηχανικούς, στο οποίο θα βεβαιώνεται από αυτούς, με δήλωσή τους, η συμπλήρωση των στοιχείων που περιλαμβάνονται στην ταυτότητα. Το πιστοποιητικό εκδίδεται για κτίριο, οριζόντια ή κάθετη διηρημένη ιδιοκτησία, έχει μοναδικό αριθμό, που δίνεται από το Ηλεκτρονικό Μητρώο, και αναγράφει τον ΚΑΕΚ του οικοπέδου ή γηπέδου ή διηρημένης ιδιοκτησίας (Κωδικός Αριθμός Εθνικού Κτηματολογίου).
Σε περίπτωση που έχουν δηλωθεί ψευδή στοιχεία, προβλέπεται εκτός των ποινικών κυρώσεων, πρόστιμο, το ύψος του οποίου κυμαίνεται από 2.000 έως 20.000 ευρώ, ανάλογα με την επιφάνεια που δεν έχει αποτυπωθεί στην ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου. Σε περίπτωση υποτροπής των εν λόγω παραβάσεων και εάν αυτές αφορούν σε οικοδομικές εργασίες σε παραδοσιακούς οικισμούς, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και σε προστατευόμενες περιοχές τα όρια των κυρώσεων διπλασιάζονται.
Επιπλέον προβλέπεται αναστολή άδειας άσκησης επαγγέλματος για διάστημα από 2 έως 24 μήνες ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης.
Η εφαρμογή της στην περίπτωση των αυθαιρέτων δε θα διαφέρει ιδιαίτερα καθώς τη στιγμή που ένας ιδιοκτήτης θα πηγαίνει να μεταβιβάσει ένα ακίνητο με αυθαιρεσία λαμβάνει βεβαίωση μηχανικού για την τακτοποίησή του. Ο μηχανικός θα το εισάγει στην ΗΤΚ, η οποία θα συναρμολογείται σιγά σιγά σαν ένα παζλ του κτιριακού αποθέματος της χώρας.
